Publikacja pt. Fantastic foods and where to find them – is Nutri-Score helpful? w Nutrients

W czasopiśmie Nutrients został opublikowany artykuł pt. Fantastic foods and where to find them – is Nutri-Score helpful? autorstwa dr hab. lek. Dariusza Włodarka, prof. SGGW i Huberta Dobrowolskiego z Katedry Dietetyki, Instytutu Nauk o żywieniu Człowieka SGGW.

Skład i jakość racji pokarmowej oraz spożycie składników pokarmowych wraz z dietą niewątpliwie przekłada się na nasze zdrowie. W celu ułatwienia konsumentowi wyboru właściwego produktu spożywczego, producenci żywności stosują Front-of-Pack labels, które mają na celu przekazanie zwięzłej informacji co do wartości odżywczej tego produktu. Do takich oznaczeń zalicza się system Nutri-Score. W niniejszej pracy dokonaliśmy krytycznej analizy tego systemu. Jak wskazują dostępne dane system ten nie uwzględnia szeregu czynników, które mają wpływ na jakość produktu spożywczego, w tym wielkości opakowania, zawartości witamin, składników mineralnych i innych wybranych prozdrowotnych składników, stopnia przetworzenia, profilu kwasów tłuszczowych w produkcie, a także dyskryminują produkty regionalne, produkty ekologiczne, soki i nektary. System ten, choć intuicyjny i stworzony w dobrym zamiarze, ma wciąż sporo wad, które muszą zostać usunięte, zanim będzie można uznać ten system za prawidłowo wskazujący wartość odżywczą produktów spożywczych.

W podsumowaniu podkreślono, że Nutri-Score to opracowany we Francji wskaźnik wartości odżywczej żywności, którego założeniem jest ocena i klasyfikacja produktów spożywczych, co miało pomóc konsumentowi w dokonywaniu bardziej świadomych i zdrowych wyborów żywieniowych. Liczne badania wskazują, że rzeczywiście system Nutri-Score w ocenie konsumenta jest łatwy w interpretacji, jak również przyjazny w odbiorze.

Pomimo entuzjastycznego podejścia do tego systemu znakowania zastanawia brak refleksji nad jego ograniczeniami w ocenie wartości odżywczej żywności oraz nad oderwaniem przekazywanych informacji od zawartości składników odżywczych nieuwzględnionych w algorytmie, wielkości opakowań, tradycyjnie spożywanej porcji produktu, ilości spożywanych produktów w ramach zaleceń żywieniowych, roli poszczególnych produktów w diecie, stopnia przetworzenia żywności, sposobu wytwarzania produktu, stosowania dodatków do żywności oraz od części z zaleceń żywieniowych.

Jak każdy system, również Nutri-Score nie jest wolny od wad. Jak wynika z danych literaturowych, wskaźnik Nutri-Score może nie promować niższego spożycia cukrów prostych i niższej wartości energetycznej racji pokarmowej. Ponadto niewłaściwa interpretacja tego wskaźnika może prowadzić do ograniczenia w diecie produktów spożywczych bogatych w ważne dla zdrowia składniki odżywcze, takich jak tłuste ryby morskie, soki i nektary, produktów zbożowych z niskim indeksem glikemicznym, oraz produktów wpływających na jakość diety, takich jak produkowanych według tradycyjnych receptur produktów regionalnych i produktów ekologicznych. Nutri-Score może również stać się narzędziem do promowania żywności ultraprzetworzonej, w której modyfikowany jest skład poszczególnych składników wchodzących w algorytm służący do oceny.

Jeżeli system Nutri-Score ma stać się powszechnie stosowanym oznakowaniem na przedzie opakowania Front-Of-Pack powinien zostać udoskonalony, uwzględniać składniki żywności, które mają pozytywny wpływ na zdrowie konsumentów oraz zwrócić uwagę na kwestie podniesione powyżej, aby pełnić prawidłowo swoją funkcję. Przyszłe badania powinny skupić się nad oceną ryzyka wykreowania nieprawidłowych zachowań oraz błędów żywieniowych, w tym eliminacji wybranych grup produktów, przez konsumentów oraz możliwościami zastosowania środków prewencyjnych. Łatwe do interpretacji przez konsumentów oznaczenie stosowanie w indeksie Nutri-Score jest jego zaletą ale i wadą jednocześnie. Wydaje się że stosując proste oznaczenie tracona jest jednocześnie zasadnicza funkcja jaką powinien on pełnić, a mianowicie pomoc w dopasowaniu diety do zaleceń prawidłowego żywienia. Wielokrotnie podkreślany przez twórców systemu, korzystny jego odbiór przez konsumentów świadczy tak naprawdę o dobrym rozpoznawaniu powszechnie przyjętego kodu kolorystycznego, gdzie zielony kolor oznacza „bezpieczne” a czerwony „zagrożenie”.  Czy jednak w przyszłości przełoży się do na lepsze wybory dokonywane przez konsumentów podczas zakupu żywności pozostaje kwestią otwartą i wymagającą zbadania. Badania powinny również skupić się nad możliwością udoskonalenia algorytmu Nutri-Score, aby wyeliminować wspomniane wady i prowadzić do prawidłowego przekazywania informacji na temat wartości odżywczej produktu spożywczego dla konsumenta.

Link do artykułu: https://www.mdpi.com/2072-6643/14/22/4843

Opublikowano w