W pierwszej części posiedzenia Przewodnicząca Zespołu, Ewa Kołodziej zasygnalizowała, że jej ambicją jest stworzenie rodzimego systemu znakowania produktów, który będzie promować nasze polskie produkty, a także będzie oparty na prawdziwie jakościowym i uczciwym znakowaniu w kontrze do systemu Nutri-Score, który jest nieczytelny, nieprzejrzysty, niezrozumiały (nawet dla niektórych ekspertów).
Przykłady znakowania systemem Nutri Score w porównaniu do zaleceń żywieniowych omówiła dr inż. Beata Sińska (Kierownik Zakład Żywienia Człowieka Wydziału Nauk o Zdrowiu WUM). Podkreśliła, że etykieta produktów spożywczych zawiera bardzo istotne informacje dla pacjentów oraz wszystkich konsumentów. Pani Doktor wskazała niezgodności z zaleceniami żywieniowymi systemu Nutri – Score, również zweryfikowanego systemu, na wprowadzenie którego przedsiębiorcy i sieci dobrowolnie znakujący produkty mają czas przejściowy 2 lata czyli do końca 2025 roku. Przykładowo Pani dr podkreśliła , że „wg poprawionego kryterium systemu Nutri-Score napój energetyczny, ale też inne napoje typu light należy spożywać tak samo często co np. wartościowy sok 100%” oraz „Nowy algorytm przesunie płatki Nesquick i Chocapic do C. Czyli wg nowego algorytmu Nutri-Score płatki te należy tak samo często co np. mieszankę płatków zbożowych pełnoziarnistych z dodatkiem suszonych owoców, siemienia lnianego i pestek dyni”. Były też inne przykłady, które można zobaczyć w prezentacji Prezentacja programu PowerPoint (sejm.gov.pl)
Badani specjaliści w Raporcie Opinia polskich specjalistów z zakresu żywienia na temat znakowania produktów spożywczych wartością odżywczą wskazali, że NS pozwala podjąć szybką decyzję zakupową na podstawie prostego znaku graficznego (81%), jednocześnie dostrzegając kilka istotnych wad, które ten system posiada:
-NS nie gwarantuje, że wybór przez konsumenta jedynie produktów z najwyższą oceną pozwoli skomponować zbilansowaną dietę (80%) o NS nie uwzględnia stopnia przetworzenia produktu, w tym liczby i rodzaju użytych substancji dodatkowych (76%)
-NS nie uwzględnia pełnej wartości odżywczej produktów, w tym m.in. związków bioaktywnych, które decydują o ich prozdrowotnych właściwościach (75%)
– NS jest zgodny z zasadami zdrowego żywienia (zaledwie 36%)
– NS może sprzyjać niewłaściwemu postrzeganiu wartości odżywczej produktów, które mogą być częścią codziennej, zrównoważonej diety, np. soki, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, ryby, miody (64%)
– NS nie bierze pod uwagę niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu składników, np. polifenole, składniki mineralne, witaminy (65%)
Pokazanie podczas prezentacji przykładowego dziennego menu wg zalecenia sytemu Nutri – Score uzmysłowiło zebranym wady tego systemu:
W podsumowaniu Pani Doktor podkreśliła, że:
- Sprzeciwiamy się pozostawieniu kreowania polityki prozdrowotnej podmiotom, których głównym celem są cele biznesowe.
- Wnioskujemy o zakazanie funkcjonowania systemu Nutri-Score również w wersji poprawionej na polskim rynku, aż do potwierdzenia jego skuteczności przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
Dr hab. lek. Dariusz Włodarek, prof. SGGW (Kierownik Zakładu Dietetyki Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka) dodał w dyskusji, że system NS wprowadza w błąd i dyskryminuje niektóre kategorie produktów, np. regionalne i ekologiczne.
Izabela Tańska, IGI FOOD LAW ekspert ds. prawa żywnościowego odniosła się do kwestii regulacji znakowania i reklamy podkreślając, iż oznakowanie i reklama jest bardzo mocno uregulowana na poziomie unijnym i krajowym, natomiast w Polsce to nie działa, że względu na brak dobrze funkcjonującego podmiotu (podmiotów), który sprawowałby odpowiedni nadzór i kontrolę nad reklamą. Według ekspertki słabym punktem jest przestrzeganie przepisów w zakresie znakowania i reklamy. Nie trzeba wprowadzać nowych przepisów (i systemów znakowana), wystarczy tylko odpowiednio egzekwować te, co są, a niestety z tym jest problem ponieważ nie ma skutecznej kontroli. Urzędowe inspekcje kontroli żywności powinny ze sobą współpracować i sprawować właściwy nadzór nad znakowaniem i reklamą artykułów spożywczych. We Włoszech odpowiednik krajowego UOKiK uznał formalnie system Nutri-Score za wprowadzający w błąd, w Polsce wnioski wpłynęły do UOKiK ale nie są do tej pory rozpatrzone.
Brakuje również jasnego stanowiska Polski na forum Unii Europejskiej zarówno w zakresie Nutri-Score, jak i planowanych zmian dot. rozporządzenia 1169/2011.
Nutri-Score nie wzbudza zaufania wśród wielu osób, zarówno w środowiskach naukowych czy prawnych, jest przedmiotem konfliktów międzynarodowych, dlatego raczej nie zadziała pozytywnie jako element znakowania wartością odżywcza z przodu opakowania.
Pełna transmisja posiedzenia:
iTV Sejm – transmisje archiwalne – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Prezentacja dr inż. Beaty Sińskiej:Prezentacja programu PowerPoint (sejm.gov.pl)